مالیات تکلیفی چیست و چگونه محاسبه می شود؟

اگر به معنای واژه «تکلیف» در لغت نامه نگاهی بیاندازیم، معانی مختلفی را می یابیم.
راستش این واژه برای من پیش ازهرچیز، خاطرات تلخ و شیرین تکالیف مدرسه را زنده می‌کند!
به واقع تکلیف در هرجایی که بیاید، یعنی وظیفه.
و آنچه که وظیفه ما باشد هم، یعنی اجبار!
و طبیعی است که اجبار، معمولا شیرین نیست.
در خانه باشد یا مدرسه، یا حتی در مقیاس بزرگتر و جامعه.

با این حساب می شود گفت : «قانون هم، یک نوع تکلیف محسوب می شود».
شاید اجرای بعضی قوانین، سخت یا باب طبع ما نباشد. اما شما بهتر از من می دانید که، اصولا آگاهی از قانون باعث آسودگی خاطر ما و جلوگیری از خسارات سنگین خواهد شد.
با این مقدمه، از شما کسب تکلیف میکنم تا به جهت امنیت خاطرتان، اندکی درباره «قوانین مالیات تکلیفی» بنویسم.

مالیات تکلیفی چیست

در قوانین مالیاتی، دو نمونه از انجام تکالیف ذکر شده است.
گاهی اجرای تکالیف داده شده، به عهده ماموران مالیاتی، و گاه به گردن مودی است.
نکته ای که در اینجا وجود دارد آن است که قانون گذار، در بعضی قسمت ها مثلا می‌گوید: «سازمان امور مالیاتی (یا فرد مودی اعم از حقوقی و…) مکلف است.»
و در بعضی جاها بیان می کند: « سازمان امور مالیاتی (یا فرد) می‌تواند.»
در قانون هر جا که فعل «مکلف است» آمده باشد، یعنی آن سازمان (یا فرد) وظیفه دارد به اجبار آن ماده قانونی را اجرا کند و در صورت عدم اجرا توبیخ می شود.
اما در مواردی که فعل «می‌تواند» آمده است، یعنی سازمان (یا فرد) اختیار دارد تا بنا بر شرایط ، تصمیم گیری کند. و سپس امتیازات، مجازات یا تکالیف آن ماده را لحاظ یا  چشم پوشی نماید.

اما این مالیات تکلیفی چیست که این همه شرح  دارد؟!

مالیات تکلیفی چیست؟

به بیان ساده «مالیات تکلیفی» در حقیقت بخشی از مالیات بر درآمد اشخاص است. که تکلیفِ کسر و پرداخت آن، بر اساس قانون، بر عهده پرداخت کنندگان وجوه است.
در واقع، اخذ آن به طور مستقیم توسط خود سازمان مالیاتی صورت نمی گیرد. و دریافت آن بر عهده اشخاص واسطه ی حقیقی و حقوقی، قرار داده شده است.
به عنوان مثال: این نوع مالیات را می‌توانید، در فیش‌های حقوقی مشاهده کنید.
ردیف و هزینه ای که در فیش، به عنوان مالیات قید شده را می بینید! این مبلغ توسط شرکت یا اداره از حقوق شما کسر می‌شود.
سپس در پایان دوره مالی، شرکت مکلف به پرداخت تمام و کمال آن، به سازمان امور مالیاتی است.

انواع مالیات تکلیفی

گفتیم مالیات تکلیفی، بخشی از مالیات بردرآمد محسوب می‌شود. و طبیعتا درآمد افراد هم از راه های مختلف صورت می‌گیرد. بنابراین مالیات تکلیفی، براساس درآمد اشخاص به چند دسته تقسیم خواهد شد. با ما همراه باشید، تا مرور مختصری داشته باشیم بر«انواع مالیات های تکلیفی».

  1. مالیات تکلیفی اجاره: نکته ای که در رابطه با مالیات تکلیفی اجاره املاک وجود دارد، این است که تنها از املاکی، که از طریق یک شخص حقوقی به اجاره رفته باشند، مالیات بر درآمد اجاره دریافت می‌شود.
  2. مالیات تکلیفی حقوق: این نوع مالیات رایج ترین نوع مالیات تکلیفی است که، قانون گذار تکلیف اخذ آن را، برعهده مودی گذاشته.
  3. مالیات تکلیفی حق الوکاله: این نوع مالیات در مورد افرادی است که وکالت می‌کنند.
  4. مالیات تکلیفی موسسات با شعبه خارجی: اشخاص حقوقی که موسسات خارجی دارند هم، موظف به پرداخت این نوع مالیات هستند.
  5. مالیات تکلیفی مضاربه: برای این نوع از مالیات تکلیفی، در قانون ۱۰۲ مالیات‌های مستقیم، احکام مشخصی گفته شده است.
  6. مالیات تکلیفی موسسات بیمه: حتی شرکت های بیمه هم، بر اساس تبصره ۵ ماده ۱۰۹ قانون مالیاتهای مستقیم، موظف به پرداخت مالیات تکلیفی شده اند.
  7. مالیات تکلیفی مدیران تصفیه: این مالیات موبوط به اشخاص حقوقی که انحلال ثبت کرده اند، می شود.
  8. مالیات تکلیفی نقل و انتقال سهام: ادارات ثبت یا دفاتر اسناد رسمی مکلفند، در موقع ثبت تغییرات یا تنظیم سند انتقال، گواهی پرداخت مالیات مربوطه را اخذ و به پرونده ثبت یا انتقال ضمیمه کنند.
  9. مالیات تکلیفی پزشکان : جالب است بدانید که مالیات تکلیفی برای پزشکان عمر بسیار کوتاهی دارد. این مالیات در تدوین و ارائه قانون بودجه سال ۹۸ مطرح شد.
نحوه محاسبه مالیات تکلیفی

این مطلب را از دست ندهید: بهترین روش تهیه بودجه سالانه

نحوه محاسبه مالیات تکلیفی

 خوب! تا این جای کار با تعریف مالیات تکلیفی و انواع آن آشنا شدیم. اما برای محاسبه مالیات تکلیفی، باید بگوییم: «میزان آن بستگی دارد، به نوع تکلیفی که قانون گذار برای ما در نظر گرفته است.»
عموما این طور است که، کسر کننده ی مالیات باید شخص یا شرکتی باشد که ارائه دهنده خدمات است.
مثلاً در نقل و انتقال سهام، تکلیف کسر و پرداخت مالیات با شخصی است که انتقال دهنده است. و همینطور در مورد باقی مالیات های تکلیفی.

به همین دلیل مجموعه های ارائه دهنده خدمات، بایستی یک تیم حسابداری حرفه ای و مسلط به قوانین در اختیار داشته باشند. تا خدایی ناکرده با اشتباهات و به تبع آن خسارات مالی مواجه نشوند.

نکته مهم بعدی اینکه:
برای بعضی کارهای گسترده، محاسبات دقیقی لازم است.
مثلا، در یک مجموعه با هزاران کارمند، که موظف به پرداخت مالیات تکلیفی حقوق می شوند.
اینطور مجموعه ها باید از ابزارهای کمک محاسباتی استفاده کنند. یکی از این ابزارهای کمکی «نرم افزار حسابداری شرکتی» است. که موجب ساده تر شدن محاسبات و صرفه جویی در وقت و انرژی شما می شود.
به هر حال، عصر تکنولوژی فوایدی هم دارد!

چگونه مالیات تکلیفی را پرداخت کنیم؟

درست است که ما در عصر تکنولوژی زندگی میکنیم، اما متاسفانه در کشور ما هنوز پرداخت مالیات تکلیفی به صورت الکترونیکی مهیا نشده است.
من از طریقه پرداخت مالیات تکلیفی در کشورهای دیگر اطلاعی ندارم! اما در ایران، واسطه های پرداخت مالیات، باید به نزدیک ترین حوزه مالیاتی خودشان مراجعه کنند. فیش مربوط به مالیات تکلیفی را دریافت و بعد از تکمیل برای پرداخت آن اقدام نمایند.
اگر مژدگانی من را فراموش نمیکنید باید بگویم که سازمان امور مالیاتی در حال فراهم ساختن شرایط پرداخت آنلاین، از طریق «سامانه پرداخت مالیات تکلیفی» است.
به امید آن روز!

مهلت پرداخت مالیات تکلیفی

 مسئولین کسر و پرداخت این نوع مالیات (اشخاص حقیقی یا حقوقی)، تا یک ماه پس از کسر مالیات تکلیفی – از حقوق یا خدمات مربوطه- موظف به پرداخت آن به سازمان امور مالیاتی هستند.

جریمه عدم پرداخت مالیات تکلیفی

پرداخت نکردن به موقع مالیات تکلیفی شامل جریمه ای برابر با ۱۰% میزان مالیات پرداخت نشده است.
همچنین به ازای هر ماه دیرکرد ۲.۵% به این مبلغ اضافه خواهد شد.
از آنجایی که پرداخت مالیات تکلیفی، برعهده شخص حقیقی و حقوقی واسط به سازمان امور مالیاتی است. اگر پرداخت به موقع صورت نگیرد، فرد واسط مقصر شناخته می شود!
حتی اگر شخص حقیقی یا حقوقی برای دریافت مالیات تکلیفی اقدامات لازم را انجام داده باشد، اما به هر دلیلی پرداخت صورت نگرفته باشد، بازهم جریمه های مربوطه به گردن او می افتد.
علاوه بر مبلغ قابل ملاحظه ای که گفته شد، در صورت شکایت سازمان امور مالیاتی، ممکن است فرد مشمول مجازات درجه ششم بشود.
این یعنی : ۶ ماه تا ۲سال حبس تعزیری و بسیاری از موارد پردردسر دیگر!

شرایط بخشودگی جرایم مالیات های تکلیفی

 بعضی از مودیان به تکالیف قانونی خود در زمان تعیین شده عمل کرده و بر این اساس از تسهیلاتی برخوردار خواهند شد. پرداخت کننده هایی که نسبت به کسر مالیات های حقوق و پرداخت آن، همینطور پذیرش برگ مطالبه ی مالیات های تکلیفی اقدام کنند از مشوق هایی برخوردار می‌شوند.
این پرداخت کننده ها در صورت پرداخت یا ترتیب پرداخت مالیات متعلقه ، شامل تسهیلات تبصره ۱ ماده ۱۹۰ قانون مربوطه هستند.
بر این اساس وظایفی برای روسای امور مالیاتی بعد از انجام توافق با پرداخت کننده مالیاتی در نظر گرفته شده است.
از جمله اخذ درخواست ترتیب پرداخت از پرداخت کننده، صدور دستور ثبت و تهیه قبض مالیاتی.
در این صورت امکان بهره مندی از تسهیلات مشوق تا ۸۰ درصد از جرایم برای پرداخت کننده ها امکان پذیر خواهد بود.

سخن پایانی

خیلی وقت ها مسلط نبودن به قوانین و سهل انگاری در کسب آگاهی، باعث آسیب های جدی به مشاغل و افراد شده است. از گرفتاری در دام دلالان مالیاتی تا موارد دیگر.
حالا شما می‌دانید، مالیات تکلیفی از مهم ترین انواع مالیات محسوب می شود. و برای برآورد دقیق کارکرد مالیاتی در اواخر هر دوره، به یک تیم مشاوره و حسابداری حرفه ای نیاز دارید.

 ما، با «سیپا مشاور» در کنار شما هستیم تا پاسخگوی انبوه سوالاتتان در این زمینه باشیم.
دوستتان داریم و به شما اطمینان می دهیم که در کنار هم، به بهترین ها می رسیم.

۴.۳/۵ - (۳ امتیاز)

دیدگاه‌ خود را بنویسید

سوالی دارید؟ با ما صحبت کنید!
اگر سؤالی دارید کارشناسان ما پاسخ شما را خواهند داد.
سلام! برای چت در WhatsApp پرسنل پشتیبانی که میخواهید با او صحبت کنید را انتخاب کنید
اسکرول به بالا